چگونه توبه کنیم؟
مجموعه : توصیه های اخلاقیتاریخ انتشار : 20 مارس 2015
انسان هر وقت موفق به توبه شود همان زمان را غنیمت شمرده و به انجام توبه ای که از پیامبر اسلام (صلوات الله علیه و آله) به ما رسیده است مبادرت کند.
دستورالعمل توبه
تعریف توبه:
توبه در لغت به معنای «أقلَعَ»، «از جا کندن» است.
انواع توبه:
اگر گفته شود: «تابَ اللهُ عَلَیهِم»در این صورت واژه «تابَ» با حرف «عَلَی» تعدیه شده، پس توبه از بالا به پائین است. ولی اگر گفته می شود: «تَابَ العَبدُ، إلیَ اللهِ» این جا واژه «تاب» با حرف «إلی» آمده، یعنی توبه از پائین به بالا است. واقعیت این است که خدا بیش از ما توبه می کند. هر توبه بنده بین دو توبه او قرار دارد.
توبه در قرآن:
«ثم تاب الله علیهم»، پس تنها خداوند به آن ها رو کرد.
«فإن الله یتوب علیه»، پس البته خداوند به او رو کرد.
«لقد تاب الله علی النبی»، البته خداوند بر پیامبر نظر افکند.
«و تُب علینا»، و به ما رو کن!
«و الله یرید أن یَتُوبَ علیکم» و خداوند اراده فرموده که به شما رو کند.
«إنّما التوبه علی الله للَّذِین یعملون السوء بجهاله ثم یتُوبُون مِن قریب فاولئک یتوب الله علیهم» تنهای تنها توبه و بازگشت خداوند به کسانی است که بر مبنای نادانی کار زشتی کرده و پس از آن به زودی توبه کرده اند. پس خداوند به سوی آن ها رو کرده است.
جناب علامه مصطفوی (ره) گوید: «المراد من التّوبه الأولی توبة الله علی عباده، و ظرف (علی الله) مستقرّ متعلِّق بمقدّر، ای إنّ توبته تعالی مستقرّه و ثانیه علی ذمّته فی خصوص مَن یعمل سوءا» مراد از توبه أولی توبه خداوند بر بندگان است. و این جا در عبارت (علی الله) که ظرف است این متعلق به عبارت تقدیر یافته «مستقر» است. آن وقت معنا این می شود: البته توبه و بازگشت خداوند متعال استقرار یافته است. و اما توبه دومین بر ذمه خداوند است در باره کسی که عمل زشت به جای آورده است.
زمان توبه:
بهترین هنگام برای توبه، اولین روز یک شنبه، ماه مبارکه «ذی قعده الحرام» است. ولی اگر شخص زودتر از آن هنگام، موفق به توبه شود همان زمان را غنیمت شمرده و به اعمال توبه ای که از پیامبر اسلام (صلوات الله علیه و آله) به ما رسیده است مبادرت کند.
شکل توبه:
1. قبل از آن، غسل توبه کند!
2. وضو بگیرد!
3. چهار رکعت نماز، به یک سلام این گونه به جای آورد:
در هر رکعت «حمد» و پس از آن، سه مرتبه «قُل هُوَ الله اَحَد…»، یک مرتبه «قُل أعوُذُ بِرَبِّ الفَلَقِ…» و یک مرتبه «قُل أعوُذ بِرَبِّ النَّاسِ…»، و 70 بار استغفار، و پس از آن بگوید «لا حَولَ وَ لا قُوّهَ إلا بِاللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ»، و نیز بگوید «یَا عَزیِزُ یَا غَفَّارُ اغفِرلِی ذُنُوبی، وَ ذُنُوبَ جَمیِعِ المُؤمِنیِنَ، وَ المُؤمِنَاتِ، فَإنَّهُ لا یَغفِرُ الذُّنُوبَ إلا أنتَ».
پس از آن، اقدام به نوشتن برنامه ای که پس از این خواهد آمد بنمایید!
دستور العمل اجراء پاک سازی گذشته:
1.این کار را از دیدگان همه دور داشته و تنها خدا بداند و شما خود بدانید.
2.چهار برگه جداگانه برداشته و در هر صفحه راجع به یکی از عناوین یادداشت شود.
3.این برگه ها را هیچ کس نبیند و پس از اتمام پاره شود و به دور ریخته شود.
4.تلاش نکنید که زود همه چیز را تمام کنید! بنابر این، دقت کار را هرگز فدای سرعت آن نکنید!
5.محاسبه را از زمان طفولیت باید شروع کنید!
6.دقت کنید سال به سال، ماه به ماه، هفته به هفته، روز به روز را به خاطر آورده و به شمارش بکشانید.
7.همین که برنامه بدهی ها نوشته شد. از خداوند کمک طلبیده، و کار اصلاح را شروع کنید.
8.تا برنامه به اتمام نرسد، کار و برنامه جدی نخواهیم داشت!
9.اگر قبل از این برنامه ای داشته اید می توانید همان برنامه های عادی گذشته را دنبال کنید.
10.ولی توقّع پیشرفت جدّی از آن نداشته باشید.
11.این چهار برگه باید به دقت تصفیه حساب گردد.
12.و به نقطه صفر رسانیده شود.
این شیوه را از حضرت استاد آیت الله حاج شیخ علی آقا پهلوانی (سعادت پرور) برگرفته ام.
توجه به این حقوق لازم است:
حقوق عبادی خداوند متعال (از زمان بلوغ)
حقوق مالی خداوند متعال(از هنگام بلوغ)
حقوق عبادی
1.نماز
ـ بررسی كنید كه دقیقاً چند نماز بدهكارید، قضای آن ها را به جای آورید. سعی كنید ترتیب نمازها حفظ شود، یعنی همان گونه كه قضا شده است به جای آورید. دست كم برای هر سال 5 نماز آیات در نظر گرفته و قضای آن را بجا آورید.
2.روزه
ـ حساب كنید چقدر روزه بدهكارید.
ـ قضای روزه ها را به جای آورید.
خصال روزه
ـ برای هر روز روزه ای كه یك سال از آن گذشته باشد باید یك كیلو گندم حساب كرده، به فقیر بدهید كه فقط نان بخرد.
كفاره روزه
ـ مبادا به عمد و بدون عذر روزه خورده باشید كه گذشته از قضا كفاره اش یا یك بنده آزاد كردن یا 60 روز روزه گرفتن و یا 60 فقیر را باید غذا دهد.
3.حج
ـ اگر مستطیع شده اید و به حج نرفته اید حتماً‌اقدام كنید.
4.امر به معروف
ـ اگر آن را به جای نیاورده اید، در اولین مرحله، طبق شرایط، آن را انجام دهید.
5.نهی از منكر
ـ اگر دیگران را در حال گناه دیده اید و آن ها را نهی نكرده اید، حتماً در اولین فرصت، طبق شرایط، آن را انجام دهید.
6.تولّی (دوست داشتن دوستان خدای تعالی)
ـ دقت كنید كه آیا دوستان خدا را دوست دارید یا نه. به هر حال در انتخاب دوستان و اندازة محبت به آنان دقت كنید.
7. تبرّی (بیزاری از دشمنان خدای تعالی)
ـ آیا این گونه هستید یا نه؟ اگر پاسخ منفی است باید حتماً با دست و زبان و قلم از دشمنان الهی اعلان بیزاری كنید.
8.جهاد (تلاش در راه خدا)
ـ برای همیشه مترصد فرمان مقام ولایت بوده،
– برای خودسازی با خواسته های نفس مبارزه كنید.
9.خمس
ـ هر كسی باید حساب سال داشته باشد، و هر چه از درآمد سالانه اش اضافه بر مصرف داشت، یك پنجم آن را بابت خمس به مرجع تقلیدش، حاكم شرع یا نماینده ولی فقیه بپردازد.
ـ اگر تا به حال وضعیت حسابتان را روشن نكرده اید به سرعت اقدام كنید كه تصرف در اموال بر شما جایز نیست.
10.زكات
ـ در مواردی چون معدن، یافت گنج، غواصی در عمق دریا، طلا، نقره، گاو، شتر، گوسفند و زراعت كه در رساله عملیه شروط آن بیان شده است باید زکات به حد خاصی پرداخت گردد.
– با مراجعه به کتاب توضیح المسائل اندازه دین و بدهی خود را روشن کنید و اقدام به پرداخت نمایید.
– بررسی كنید مبادا در اموالتان چنین بدهی هایی به خداوند و عیالات او (فقرا) وجود داشته باشد، كه هر گونه تصرف شما در این اموال، عدوانی و حرام خواهد بود.
ـ حتماً برنامه حساب رسی خود را با حاكم شرع در میان بگذارید.
نكته 1: اگر در زمینه تقلید با تحقیق به مرجع اعلم رسیده اید خدا را شکر کرده و از او تقلید را ادامه دهید.
ولی اگر هنوز وضع تقلیدتان روشن نیست تلاش كنید كه مرجع تقلید خود را انتخاب كرده و از او تقلید کنید.
رساله توضیح المسائل او را گرفته و یك دوره آن را مطالعه كنید كه اعمال شما بر مبنای فتوای مرجع تقلید باشد.
نكته 2: در امور اجتماعی ـ سیاسی تنها به نظر مقام ولایت فقیه توجه داشته و آن را به كار برید.
سخنان مقام ولایت فقیه را همیشه تعقیب کنید. مبادا حکمی را بیان کنند و بی خبر بمانی!
نسبت به فرامین او هیچ کس را در کنار او قرار ندهید که در دوران غیبت حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) به لطف الهی او تنها ولایت مدار است.
آخرین نظرات